Rasyonel karar alma yeteneğinin, ayrı bir beceri olarak görülmesine rağmen genel zeka ile doğrudan ilişkili olduğu ortaya çıktı.
Mantıksız veya irrasyonel seçimlerin, düşük zeka seviyesinin bir göstergesi olabileceğini vurgulayan çalışma, PsyPost tarafından aktarıldı. Bu bulgular, zeka ve düşünme biçimleri arasındaki bağa yönelik yeni bir bakış açısı sunuyor.
Uzmanlar arasında uzun süredir tartışılan bir konu, rasyonelliğin standart zeka testleriyle ölçülen zekadan farklı, kendine özgü bir yetenek olup olmadığıydı. Bazı uzmanlar rasyonelliği bağımsız bir beceri olarak görürken, diğerleri akılcı düşüncenin daha yüksek zeka seviyesinin doğal bir sonucu olabileceğini savundu.
Yanlış cevaplar üretmeye yönlendiriyor
Edinburgh Üniversitesi'nden Profesör Timothy C. Bates, akıl ve zekânın genetik temellerini daha derinlemesine incelemek amacıyla Brisbane Ergen İkizleri Çalışması'na yöneldi. Bu araştırma, özdeş ikizlerin genlerinin neredeyse tamamını paylaşması, çift yumurta ikizlerinin ise genlerinin yalnızca yarısını paylaşması gibi genetik farklılıkları temel alarak, akılcılık ve zekâ arasındaki bağlantıyı anlamayı hedefledi.
Araştırmacılar, özdeş ikizlerin belirli bir özellik açısından benzerliklerini, çift yumurta ikizleriyle kıyaslayarak genetiğin bu özelliği üzerindeki etkisini tahmin edebiliyor. Bu yöntem, genetik faktörlerin rolünü daha iyi anlamak için önemli bir araştırma yaklaşımı sunuyor. Özellikle ikizler üzerinde yapılan çalışmalar, genetik ile çevresel etkilerin ayırt edilmesine olanak tanıyor.
Profesör Timothy Bates, özdeş ve çift yumurta ikizleri dahil olmak üzere 1.570 katılımcının verilerini analiz ederek bilişsel rasyonaliteyi inceledi. Bu değerlendirme, "Bilişsel Yansıtma Testi" olarak bilinen özel bir test aracılığıyla yapıldı. Test, katılımcıları sezgisel ancak yanlış cevaplar üretmeye yönlendirerek, mantıksal düşünme becerilerini ölçmeyi amaçlıyor.
Yanıltıcı sezgilere ne kadar direnebileceklerini ölçüyorlar
Örnek bir soru şu şekilde: "Sopa ve topun toplam maliyeti 1,10 dolar. Sopa, toptan 1 dolar daha pahalıysa, topun maliyeti nedir?" Sezgisel cevap 10 sent olsa da, doğru cevap 5 senttir. Test, bireylerin yanıltıcı sezgilere ne kadar direnebildiğini ve doğru cevaba ulaşma kapasitesini ölçmek için kullanılıyor. Bu yöntem, rasyonel düşüncenin temellerini anlamada önemli bir araç olarak görülüyor.
Araştırma sonuçları, zekâ ve rasyonel karar verme yeteneğinin genetik faktörlerden büyük ölçüde etkilendiğini ortaya koydu. Profesör Timothy Bates, akılcılığın kalıtımındaki güçlü etkinin kendisini şaşkına çevirdiğini belirtti.
Profesör Timothy Bates, zekânın yanı sıra rasyonel düşünmeyi açıklayabilecek ek bir faktörün varlığını test etti ancak bu faktörün, insanların çalışma mekanizmalarına dair açıklamaları iyileştirmediğini belirledi. Bates'in çalışması, irrasyonelliğin IQ testlerinin gözden kaçırdığı bir unsur olmadığını ortaya koydu. Ayrıca, irrasyonelliğin genetik değil, düşünce yapısına bağlı ve kalıtsal psikolojik özelliklerden biri olduğunu tespit etti.
Bilim insanlarının üçüncü bulgusu, bilişsel irrasyonelliğin ana nedenlerinin, mevcut bilginin farkında olmak ve basit mantığın uygulanmasıyla ilgili olduğunu gösterdi. Son olarak, Bates, bilişsel yeteneğin büyük ölçüde bilişsel irrasyonellikleri açıkladığını ve bu örtüşmenin çoğunlukla genetik faktörlere dayandığını vurguladı. Bu araştırma, rasyonel düşüncenin bilimsel temellerine dair yeni bir perspektif sunuyor.
