ABD merkezli The New York Times, ABD Başkanı Donald Trump’ın, Somali’nin başkenti Mogadişu’daki ABD Büyükelçiği’ni kapatmayı değerlendirdiği bir dönemde 1991 yılında Somali’den ayrılan ve uluslararası tanınırlığı olmayan Somaliland’ın, kritik önemdeki limanlarını ABD’ye kiralama karşılığında Trump yönetiminden resmi tanınırlık istediğini yazdı.
Haberde, şu ifadelere yer verildi:
"Somaliland’in kendi para birimi ve pasaportu var, dış politika ve askeri işlerini bağımsız biçimde yürütüyor ve seçimler de düzenliyor. Şimdi ise Başkan Donald Trump ile bir anlaşma yapmak istiyorlar: ABD’ye liman ve hava üssünü kiralamaları karşılığında resmi devlet statüsünün tanınmasını istiyorlar.
Dünyanın en güçlü ülkesinden alınacak destek, Somalilandlilere göre küresel yatırımı ve daha geniş diplomatik ve güvenlik işbirliklerini beraberinde getirebilir. Ancak bazı analistler, Somaliland’in tanınmasının bölgede istikrarsızlığa yol açabileceğinden, El Şebab gibi radikal grupları güçlendirebileceğinden ve Mısır, Türkiye ve Afrika Birliği gibi ABD’nin yakın müttefiklerini rahatsız edebileceğinden endişe ediyor. Böyle bir adım, Afrika genelinde ayrılıkçı hareketlere emsal oluşturabilir.
Afrika’da yeni bir ABD varlığı, Pekin’in etkisine karşı önemli bir adım olabilir
Zamanlama Somaliland için avantajlı olabilir. Trump yönetimi, güvenlik tehditlerini gerekçe göstererek Somali'nin başkenti Mogadişu’daki ABD büyükelçiliğini kapatmayı değerlendiriyor. Yemen’deki Husi saldırıları da deniz ticaretini sekteye uğratarak bölgesel istikrarsızlık endişelerini artırmış durumda. Çin ile büyüyen ticaret savaşında Afrika’da yeni bir ABD varlığı, Pekin’in etkisine karşı önemli bir adım olabilir.
Somaliland Cumhurbaşkanı Abdirahman Mohamed Abdullahi, geçen ay Hargeisa’daki başkanlık sarayında The New York Times’a verdiği röportajda, 'Ben ve halkım, Başkan Trump’ın ticaret odaklı yaklaşımının Somaliland’ın tanınmasına yol açacağına inanıyoruz, Bu, şimdiye kadarki en büyük fırsatımız' dedi. Cumhurbaşkanı Abdullahi, gelecek aylarda Washington’u ziyaret etmeyi planlıyor. Hayalini kurduğu anlaşma, Aden Körfezi boyunca uzanan 800 kilometrelik kıyı şeridinde bir ABD askeri üssü kurulmasını da içeriyor. Bu, ABD’ye hayati bir deniz rotasında kritik bir askeri varlık sağlayacak ve Somali başta olmak üzere bölgedeki çatışmaların gözetlenmesi için stratejik bir konum sunacak.
ABD’nin şu anda Cibuti’de bir askeri üssü bulunuyor. Bu üs, Çin ve Avrupa askeri faaliyetlerine de ev sahipliği yapıyor. Somalilandli yetkililer, Berbera’nın daha az kalabalık bir alternatif olduğunu, Husi hedeflerine yönelik potansiyel saldırılar için daha elverişli olduğunu savunuyor.
Somaliland Somali’den nasıl ayrıldı?
Somaliland, 26 Haziran 1960’ta bağımsızlığını kazanana kadar Birleşik Krallık’ın himayesi altındaydı. Aynı yılın 1 Temmuz’unda ise, İtalya’nın vesayetinde bulunan güneydeki Somali de bağımsızlığını ilan etti. İki ülke kısa süre içinde birleşerek Somali Cumhuriyeti’ni kurdu. Ancak kuzeydeki Somaliland halkı, ilerleyen süreçte kendisini dışlanmış hissetti. 1980’lerde siyasi dışlanma ve baskılar nedeniyle Mogadişu hükümetine karşı açık isyan başladı. Somaliland, 1991’de Somali merkezi hükümetinin çökmesiyle birliğin resmen sona erdiğini ilan etti. Ancak hiçbir ülke Somaliland’i bağımsız bir devlet olarak tanımadığı için Somaliland’in güvenlik anlaşmaları yapması, uluslararası pazarlara erişimi, uluslararası spor etkinliklerine katılımı ve hava sahası kontrolü ciddi şekilde sınırlı kaldı."
