Her biri kendi özgü bir form ve renk tonlarına sahip olan peribacaları, görsel açıdan tam anlamıyla bir şölen sunuyor. Özellikle doğa tutkunları için müthiş bir keşif alanı olan bu mucizevi mekanları daha yakından keşfetmek için içeriğimize göz atabilirsin.
1. Kapadokya - Ürgüp
Listemizin ilk sırasında tahmin edeceğin üzere peribacaları denildiğinde akla gelen ilk destinasyon olan Kapadokya var. Hem doğal oluşumları hem de tarihi dokusu ve elbette kültürel çeşitliliğiyle yerli ve yabancı turistleri mest etmeyi başaran Kapadokya; Nevşehir, Kayseri, Aksaray ve Niğde gibi şehirlere yayılıyor. Bundan milyonlarca yıl önce Erciyes, Hasan Dağı ve Güllüdağ civarında gerçekleşen volkanik faaliyetlerin neticesinde ortaya çıkan tüf kayalar, oldukça ilginç ve etkileyici bir görünüm sunuyor. Zaman içerisinde rüzgar ve yağmurun aşındırması ile beraber oluşan peribacaları, Anadolu coğrafyasının en ikonik yapıları arasında kabul görüyor.
Kapadokya’nın en çok ziyaret edilen noktalarından biri Göreme diyebiliriz. Kaya içine oyulmuş kiliseleri ve freskleriyle meşhur olan bu açık hava müzesi, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alıyor. Elmalı Kilise, Tokalı Kilise ve Karanlık Kilise gibi yapılar buranın merkezini oluşturuyor. Öte yandan Kapadokya’daki peribacalarını ziyaret etmek istediğinde çömlekçilik başta olmak üzere birçok geleneksel el sanatına tanıklık edebilirsin. Kızılırmak’ın taşıdığı kırmızı toprakla yapılan seramikleri sevdiklerine hediye olarak götürebilirsin. Aynı şekilde turistik bir merkez olan Ürgüp’te Üç Güzeller adıyla ünlenen peribacalarını ziyaret edebilirsin. Bu bölge peribacaları haricinde şarap mahzenleri ile de meşhur.
Kaymaklı Yeraltı Şehirleri, Derinkuyu, Çavuşin, Ihlara Vadisi, bu bölge ve çevresinde keşfetmeye değer yerler arasında bulunuyor. Melendiz Çayı’nın oluşturduğu derin kanyonda farklı bir yürüyüş deneyimi elde edebilirsin. Öte yandan balon turlarına ve at safarilerine de dahil olman mümkün.
2. Kuladokya - Manisa
Manisa'nın Kula ilçesinde yer alan bu benzersiz doğal oluşum, ziyaretçileri her açıdan hayrete düşürüyor. Özellikle de Kapadokya’daki peribacalarına olan benzerliğinden dolayı böyle bir isimle anılan Kuladokya, sert olmayan kayaların şiddetli yağmur ve rüzgarla beraber aşınması neticesinde oluşmuş. Jeolojik açıdan çok etkileyici bir görünüm sunan Kuladokya, Gediz Vadisi boyunca uzanıyor. Bu bölge tarih boyunca farklı isimlerle anılıyor. Anadolu tarihçisi olarak tanınan Strabon, Kuladokya için, “Yanık Ülke” benzetmesinde bulunuyor.
2012 senesinde "Tabiat Anıtı" olarak tescillenen Kuladokya, aynı zamanda 1. Derece Doğal Sit Alanı. Avrupa’nın 58’inci jeoparkı olarak kayıtlara geçen bölge, Kula ilçe merkezine 18 km uzaklıkta. İlgi gören bu doğal oluşum, Uşak - İzmir Karayolu üzerinde konumlanıyor. Büyük ölçüde akarsu erozyonlarının etkisiyle şekillenen Kuladokya’da doğal süreç günümüzde de devam ediyor. 37 hektarlık bir alanı kapsayan popüler destinasyon, aynı zamanda doğa ve macera tutkunları için de bir cazibe alanı.
Manzara eşliğinde kamp yapmak, piknik, tırmanış ya da yürüyüş gibi aktivitelere yönelmek adına Kuladokya uygun bir yapı sunuyor. Kuladokya’ya geldiğinde Divlit Yanardağı, Kula Evleri ve Emir Kaplıcaları’nı da keşfetmelisin.
3. Abacı peribacaları - Ankara
Başkentteki Kızılcahamam ilçesinde yer alan Abacı peribacaları, bölge halkı tarafından Gelin Kayaları adıyla tanınıyor. Tam olarak Mahkemeağaçın Köyü’nün 3 kilometre güneydoğu tarafında konumlanan Abacı peribacaları, çarpıcı görünümüyle öne çıkıyor. Çamlıdere Jeoparkı kapsamında kabul gören bu doğal oluşum, toplamda 5 bin metrekarelik bir alana yayılıyor. İç Anadolu Bölgesi’nin en görkemli tabiat güzelliklerinden olan Abacı peribacaları, ücretsiz bir şekilde ziyaret edilebiliyor.
Doğa ile iç içe olma şansı sunan peribacalarında özellikle belli noktalara yerleştirilen seyir terasları büyük ilgi görüyor. Bu alanlarda hem manzaranın tadını çıkarabilir hem de yürüyüş yollarında keyifli bir gezinti yapabilirsin. Soğuksu Milli Parkı Ağaç Fosilleri ile daha da zenginleştirilen bu destinasyon, çok sayıda taşlaşmış dev ağaca ev sahipliği yapıyor. Ürgüp’ten sonra Anadolu’nun en büyük peribacalarından biri olarak sunulan Abacı peribacaları’nın yaklaşık 15 milyon yıllık bir geçmişi bulunuyor.
Yüzey kısımdaki taş ormanlarından dolayı ortaya çok ilginç bir görüntünün çıkması, fotoğraf meraklılarını da buraya çekiyor. Bu arada Abacı peribacaları’nın olduğu alanda çocuklar için özel oyun alanları da bulunuyor. Bu durum çocuklu ailelerin ziyaretlerini daha da kolaylaştırıyor.
4. Şavşat peribacaları - Artvin
Meşeli Köyü'nde konumlanan Şavşat peribacaları, Karadeniz Bölgesi’nin en etkileyici doğa harikalarından biri. Yıllar önce ormanlık alanda meydana gelen heyelan sonucunda oluştuğu tahmin edilen peribacaları, çam ağaçlarının arasından süzülüyor. Orijinal bir görsel şölen sumayı başaran bu jeolojik alan, doğanın mucizesine tanıklık etmeni sağlıyor. Kapadokya’daki yapılardan farklı olarak, yukarıdan bir manzara vadediyor.
İlçe merkezine yaklaşık 24 km uzaklıkta olan Şavşat peribacaları, aynı zamanda Karagöl Tabiat Parkı gibi popüler bir destinasyona da 15 dakikalık yürüme mesafesinde. Bu sayede ziyaretçiler aynı gün içerisinde bu iki harika destinasyonu ziyaret etme şansı bulabiliyor. Heyelanla oluşan kayalar, tam anlamıyla klasik bir peribacası formu sunmuyor. Şavşat peribacaları’nın hemen yanında bir diğer tabiat güzelliği olan Çil Gölü yer alıyor. Birbiriyle görsel anlamda uyum içinde olan bu iki nokta, manzaranın tamamlanmasını sağlıyor. Son yıllarda yerli ve yabancı turistlerin daha sık ziyaret ettiği peribacaları, ücretsiz şekilde ziyaret edilebiliyor.
5. Sakaeli Kaya Mezarları ve Sakaeli peribacaları - Çankırı
Çankırı’nın Orta ilçesinde yer alan Sakaeli Kaya Mezarları ve Sakaeli peribacaları, peribacalarına benzeyen tarihi kaya yerleşimlerini bünyesinde barındırıyor. Tam olarak Sakaeli Köyü içerisindeki peribacaları ve kaya mezarları, bizi Roma ve Bizans dönemlerine götürüyor. “Çankırı’nın peribacaları” adıyla ün yapan bu yer, 1990 senesinden bu yana 1. Derece Arkeolojik Sit Alanı olarak kabul görüyor.
Yüzeyinde 130 civarında kaya oyuğu bulunan kaya yerleşimlerinin çok uzun bir zaman içerisinde bugünkü şeklini aldığı tahmin ediliyor. Sakaeli Köyü'nün tepe noktasında yer alan Sakaeli Kaya Mezarları ve Sakaeli peribacaları, harika bir jeolojik manzara sunuyor. Bölgedeki mezar odalarında ölü sedirleri ve nişlerle karşılaşman mümkün. Kaya oyuklarının önemli bir kısmının Roma zamanında yaşam alanı olarak değerlendirildiği biliniyor. Oyukların tavan yükseklikleri genel olarak 3 metre civarında.
6. Vanadokya peribacaları – Van
Adından da anlaşılacağı üzere Van şehrinde yer alan Vanadokya peribacaları, Van’ın Başkale ilçesinde yer alıyor. Tam olarak Yavuzlar Köyü içerisindeki Vanadokya peribacaları, eşsiz jeolojik yapıları ve peri bacalarıyla görenleri hayrete düşürüyor. Yiğit Dağı’nın volkanik patlamaları sonucu oluşan kayaçlar, zaman içerisinde yağmur suları ve rüzgarla aşınarak günümüzdeki ilginç şeklini almaya başlamış. Doğu Anadolu Bölgesi’nin en ilginç jeolojik duraklarından biri olan Vanadokya peribacaları, 20 kilometrelik bir alana yayılıyor.
Bu alanda toplamda 17 bin peri bacası, 35 mağara ve 12 oyma ev bulunuyor. Özellikle gizem dolu mağaralar ve bu jeolojik mucizenin bir uzantısı olan tüneller, görülmeye fazlasıyla değer. Tünel ve mağaraların haricinde yakın çevrede yer alan St. Bartholomeus Kilisesi gibi tarihi yapılar da ziyaretçilerin gezi rotalarına dahil oluyor. Bölge halkının zaman zaman “Kofiraz” ismiyle de andığı Vanadokya peribacaları, 2010 yılından beri resmi olarak bu isme sahip.
7. Selime peribacaları - Aksaray
Hem Nevşehir’e olan yakınlığı hem de toprak yapısının benzerliğinden ötürü Selime Peri Bacaları, Kapadokya’daki peribacalarını oldukça andırıyor. Ülkemizin en çok ziyaret edilen jeolojik alanlarından biri olan Selime Peri Bacaları, pek çok kaynakta Kapadokya’nın giriş kapısı olarak lanse ediliyor. Aksaray'ın Selime beldesinde yer alan bu yerde, Hristiyanlar tarafından yüksek sesle ayinlerin yapıldığı ilk mekan olan Selime Katedrali de bulunuyor. Burası aynı zamanda Kapadokya’nın en büyük katedrali olarak da geçiyor.
peribacalarının zirveye çıkılacak yolu için Selime Vadisi’ni aşmak gerekiyor. Ihlara Vadisi'nin bitiş noktasında olan Selime Peri Bacaları’nda dinlenecek bir diğer nokta ise Selime Sultan Türbesi. Diğer yandan Çanlı Kilise ve Manastırlar Tepesi de bu çevrede görülecek dini yapılar arasında. Görüldüğü üzere Selime Peri Bacaları, hem kültürel mekanları hem de doğal jeolojik oluşumları ile müthiş bir çeşitlilik sunuyor.
8. Narman peribacaları -Erzurum
Erzurum’un Narman ilçesinde bulunan Narman peribacaları, halk arasında Kırmızı Periler Diyarı adıyla biliniyor. Buraya geldiğinde böyle bir ismin neden verildiğini çok daha net bir şekilde anlayabilirsin. Görenleri büyüleyen Narman peribacaları, genellikle Amerika Birleşik Devletleri’ndeki Colorado Kanyonu’na benzetiliyor. Tortularda bulunan demir oksitlerin etkisi sonucunda oluştuğu düşünülen bu yapılar görsel açıdan da eşine nadir rastlanan bir tablo sunuyor.
Yumuşak kırmızı kum taşları ve çakıl taşlarının birleşmesiyle beraber günümüzdeki son şeklini alan Narman peribacaları, sedimanter bir yapıya sahip. Bu yönüyle Kapadokya’daki peribacalarından net şekilde ayrılıyor. Erzurum'un güneyindeki jeolojik yapı, toplamda 6300 hektarlık bir alana yayılıyor.
9. Frig Vadisi peribacaları
Afyonkarahisar, Eskişehir ve Kütahya şehirleri arasında yer alan Frig Vadisi peribacaları, tarihi zenginlikleriyle öne çıkıyor. Doğaseverler ve tarih meraklıları müthiş bir keşif alanı sunan bu yer, Frigya medeniyetinden somut izler sunuyor. Özellikle de kaya evleri, kaleleri ve anıt yapıları ile öne çıkan Frig Vadisi peribacaları’na yönelmek adına Afyon’un İhsaniye, İscehisar, Bayat ve Bolvadin ilçelerine yönelebilirsin.
Turizm Kuşağı Yolu Projesi kapsamında vadideki peribacalarının birbirine bağlandığını ifade edebiliriz. Bu sayede de belli bir güzergâhı takip eden ziyaretçiler, pek çok manzaraya ve yapıya da tanıklık etme şansı buluyor. Patika yollardan kaynaklı olarak peribacalarına ulaşmak için yaklaşık 40 dakikalık bir yürüyüş yapman gerekiyor. Büyük volkanik bir arazi üzerinde şekillenen ve özellikle sel sularının aşındırmış olduğu bu yapılar, Seydiler peribacaları olarak da tanınıyor.
10. Seben peribacaları - Bolu
Bolu’nun güney bölümündeki Aladağ Çayı Vadisi'ndeki Seben peribacaları, şehrin turizmine önemli bir katkıda bulunuyor. Frigler'den kalma yerleşim alanlarının izlerini de sunan Seben peribacaları, ilçe merkezine yaklaşık 3 km uzaklıkta. Tam olarak Solaklar Köyü içerisindeki Seben, volkanik arazinin yüzlerce senedir devam eden aşınması sonucunda oluşmuş. Bu aşınmayla beraber peribacaları, kanyonlar, mağaralar ve koni şekilli kayaçların ortaya çıktığı görülüyor.
Adeta minyatür bir Kapadokya görünümünde olan Seben peribacaları, benzersiz manzarasıyla son derece etkileyici. Doğal ve tarihi güzelliklerin birleşimi olarak öne çıkan Seben peribacaları, Aladağ Çayı Vadisi'nin huzur veren manzarasında cazip bir rota sunuyor.
11. Yenikoy peribacaları - Kütahya
Kütahya’ya yolun düştüğünde, şehirde oldukça etkileyici peribacalarının yer aldığını unutmamalısın. Göz alıcı doğal harikalarından olan Yenikoy peribacaları, Kütahya’nın Simav ilçesinin Sarıyer mevkiinde konumlanıyor. Simav peribacaları ya da Peri Vadi gibi isimlerle de anılan bu yer, il merkezine yaklaşık 160 km uzaklıkta.
peribacalarını görmek adına komşu şehir Balıkesir’den gelenler de azımsanmayacak düzeyde. Bu arada bölgenin 2011 yılında sit alanı olarak ilan edildiğini de hatırlatalım. yumuşak minerallerden oluşan gövdelere sahip olan yapıların tepe kısımlarında görece sert olan kayaçlar mevcut. Yağmur suları ve rüzgârın etkisiyle şekillen peribacalarının çevresinde oldukça keyifli yürüyüş rotaları mevcut. Kütahya Yenikoy peribacaları, toplamda 1,8 hektarlık bir alana yayılıyor. peribacaları ve çevresini ücretsiz şekilde dolaşmak mümkün.
