15 Nisan'a kadar sürecek... Birçok ili vurdu, zarar çok büyük!
Türkiye’de nisan ayında etkili olan kar yağışı ve zirai don birçok ürünün yanmasına neden oldu. Yurdun büyük bir kısmı kar yağışı nedeniyle eksi dereceleri buldu. Başta kayısı olmak üzere fındık, elma ve sert çekirdekli meyvelerde büyük zarara neden oldu. Meyvelerin büyük çoğunluğunun yeni çiçek açması, şeker pancarı gibi yeni filizlenmesi ve çağla halinde bulunan kayısıların yanmasın yol açtı.
Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, son günlerde ardı ardına yaşanan don felaketlerine dikkat çekerek, bazı bölgelerde son 30 yılın en düşük sıcaklıklarının kaydedildiğini söyledi. Yumaklı, "Tarihimizin en büyük zirai don olaylarından birini yaşadık" dedi.
Dünyanın kayısı başkenti olarak bilinen, kuru kayısı üretiminin yüzde 85'inin karşılandığı Malatya'da etkili olan zirai don nedeniyle ağaçlar zarar gördü.
Malatya genelinde tablonun çok kötü olduğuna vurgu yapan Malatya Ticaret Borsası (MTB) Başkanı Ramazan Özcan, "Dün akşam saatlerinde başlayan kar yağışının ardından yaşanan zirai dondan etkilenen kayısı bahçelerinde incelemelerde bulunduk. Gördüğümüz tablo çok vahim. Yıllık 500 milyon dolar üzerinde gelir elde ettiğimiz kayısının tamamını kaybettik" dedi.
Yaşanan durumun doğal bir afet olduğunu kaydeden Başkan Özcan, "Ürünün dışında kayısı ağaçları da dondan etkilenmiş durumda. Lokal bir krizden bahsetmiyoruz. Kent genelinde tablo çok kötü. Arpa ve buğday dışında tüm ürünlerde yaşanan bir olayla karşı karşıyayız. " diye konuştu.
Karaman'da zirai don nedeniyle zarar gören elma bahçelerinde inceleme yapıldı. Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram inceleme sonrası gazetecilere, bölgedeki hava sıcaklıklarının düşmesi nedeniyle elma ağaçlarında zarar oluştuğunu söyledi.
Karaman'da yaklaşık 250 bin dekar alanda 16 milyon elma ağacıyla üretim yapıldığını anlatan Bayram, "Elma bahçelerinde sabaha kadar üreticilerle diyalog halindeydik. Üreticiler ellerinden geldiği kadar önlemler almaya çalıştı. Bahçelerde pervaneler çalıştırıldı, lastik ve saman balyası yakıldı. Sulama da yapıldı. Tabi bunlar yeterli olmadı. "diye konuştu.
Bayram, elma bahçelerindeki hasar tespit çalışmalarının İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ekipleri tarafından yapılacağını dile getirdi.
Elma Üreticileri Birliği Başkanı Celil Serin de bahçe sahiplerinin 4 gündür zirai donla mücadele ettiğini belirterek, "Üreticilerimiz bahçelerde ateş yakıp sulama yapıyor. En azından ağaçlardaki hasarı önlemek için mücadele veriyoruz."dedi.
Elma üreticisi Atila Topbaş ise zirai don nedeniyle bahçelerindeki zararı en aza indirmek için çalıştıklarını ifade etti.
Düzce’de eski 7 derecelere kadar düşen hava sıcaklıkları zirai dona neden oldu. Üreticiler, zirai dondan ürünlerini korumak için sisleme yöntemi ile bahçelerini korumaya çalıştı.
Manisa'da, özellikle filiz vermeye başlayan üzüm bağları ve bazı tarım alanlarında etkili olan zirai don bugün de devam etti.
Başta Saruhanlı, Turgutlu, Salihli, Alaşehir olmak üzere pek çok ilçede sabaha karşı sıfırın altına düşen hava sıcaklığı, üzüm bağları ve tarım alanlarında zarara yol açtı.
Turgutlu ovasında zarar gören üzüm bağlarında hasar tespit çalışması başladı.
Sosyal medya hesabından paylaşım yapan Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Süleyman Soylu, ‘’Maalesef Konya ve Karaman'dan geceye ait çiftçilerimizi üzecek kötü haberler gelmeye başladı. Karaman gece -14 derece görmüş, elma bahçeleri için durum sıkıntılı. Dün gece Karapınar ilçemizden çıkış yapmış şekerpancarı tarlasından görüntülerde gece saat 4'de sularında çiftçilerimiz -5 derece ölçmüş, muhtemel sabaha doğru bu -8 dereceyi bulmuştur. Maalesef ilk görüntülerden pancarlar büyük ihtimal gitti. Allah yardımcıları olsun’’ paylaşımında bulundu.
Tarım ve Orman Bakanlığı da dün ‘Zirai iklim ve hava durumu uyarısı’ yapmıştı. Bakanlıktan yapılan açıklamada, şöyle denildi:
"Yapılan son değerlendirmelere göre; 11- 15 Nisan 2025 tarihleri arasında ülkemizin belli yerlerinde yaşanacak olumsuz hava koşulları, tarımsal faaliyetler için de ciddi bir risk oluşturmaktadır."
"Tarımsal faaliyetlerle uğraşan vatandaşlarımızın zirai don, dolu, aşırı yağış, sel- su baskını ve fırtınaya karşı dikkatli ve tedbirli olmaları, meydana gelebilecek etkilenmelere karşı Tarım ve Orman il/ilçe müdürlüklerine ve “ALO TARSİM 172” hattına ihbarda bulunmaları önem arz etmektedir. Bu vesileyle, üreticilerimizin yüzde 70’e varan devlet desteği içeren tarım sigortası yaptırmalarının, bu tür afetlere karşı önemini tekrar hatırlatmak isteriz."
Mersin’in Silifke ilçesinde baharın habercisi olan bahçelerdeki erik hasadı başladı. Don nedeniyle rekoltesi düşük kalan erik, kilosu 450 liradan alıcı buluyor.
İlçe genelinde 6 bin 500 dekarda üretilen eriğin hasadı başladı. Baharın habercisi erikler, kalitesine göre kilosu 150 ile 450 lira arasında alıcı buluyor. Paketlenen ürünler, iç piyasanın yanı sıra Hollanda, Almanya, İngiltere, Dubai ve Arap ülkelerine de ihraç ediliyor.
Yaklaşık 35 yıldır erik üretimi yapan Zeynep Akay, bu yıl yaşanan verim düşüklüğüne dikkat çekti. Akay, “10 dönümlük arazimizde her yıl yaklaşık 12 ton erik hasat ediyorduk. Ancak bu yıl, kışın soğuk ve sert geçmesi nedeniyle sadece 2 ton ürün alabildik. İşçi maliyetlerini de göz önünde bulundurunca bu sezon bizler için oldukça zor geçti” dedi.
Yaklaşık 35 yıldır erik üretimi yapan Zeynep Akay, bu yıl yaşanan verim düşüklüğüne dikkat çekti. Akay, “10 dönümlük arazimizde her yıl yaklaşık 12 ton erik hasat ediyorduk. Ancak bu yıl, kışın soğuk ve sert geçmesi nedeniyle sadece 2 ton ürün alabildik. İşçi maliyetlerini de göz önünde bulundurunca bu sezon bizler için oldukça zor geçti” dedi.
Ünü ülke sınırlarını aşmış olan Tunceli’nin Çemişgezek ilçesinde üretilen Ulukale dutunu don vurdu. Daha önce zirai don uyarısının yapıldığı Tunceli'de, dutun anavatanı sayılan, coğrafi işaretli Ulukale dutu üreticileri, gece dondurucu soğuk ile büyük endişe yaşadı.
Ululale Dutu Üreticileri Kooperatifi Başkanı Necmettin Duman ise “Cuma günü akşam saatlerinde başlayıp cumartesi günü sabahına kadar devam eden olumsuz hava şartları maalesef bölgemizde bütün ürünlerimize zarar vermiştir. Özellikle don nedeniyle dut bahçelerinin oldukça etkilendiği görülmüştür, hepimize geçmiş olsun’’ diye konuştu.
Amasya'nın Gümüşhacıköy ilçesinde nisan ayında çiçeklenen elma, kiraz ve erik ağaçları, aniden bastıran kar yağışı nedeniyle beyaz örtü altında kaldı.
Mart ayının sonunda havaların mevsim normallerinin üzerinde görülmesi nedeniyle birçok meyve ağacı erken çiçek açtı. İlçede nisanda etkili olan kar yağışıyla çiçek açan meyve ağaçları kar altında kaldı. Zirai don tehlikesi, çiftçileri tedirgin etti. Öte yandan yağan karın ağırlığına dayanamayan ağaçların dalları kırıldı.
