Tantuni
Sadece Mersin ve çevresindeki şehirlerde değil Türkiye genelinde sevilerek tüketilen tantuni, yağa bandırılan lavaşın et ve özel soslarla buluşmasıyla ortaya çıkıyor. Limon ve acı biber turşusuyla taçlandırılan tantuni, farklı yerlerde tavuk etiyle de hazırlanabiliyor. Mersin sokaklarında dolaşırken çok sayıda pek çok restoranın tabelasında tantuni sözcüğüne denk gelebilirsin. Sac üzerinde ve kuyruk yağıyla hazırlanan bu ayrıcalıklı lezzette etler kuşbaşı şeklinde doğranıyor.
Tantuniyi dürüm haricinde doğrudan ekmek arası olarak da tercih edebilirsin. İsteyenler için porsiyon da hazırlanıyor ancak bu pek tercih edilmiyor. Mersin halkının çok sevdiği tantuni, aynı zamanda sokak lezzetlerinin de bir parçası olarak görülüyor. Ortadoğu mutfağından Anadolu’ya geçen tantuni, Arapça dilinde “yumuşak yemek” anlamına geliyor.
Humus
Humus Hatay, Mersin, Adana, Gaziantep gibi şehirlerde oldukça yaygın. Pek çok restoran, ana yemekten önce humusu ikram olarak da getirebiliyor. Öte yandan şehirde doğrudan humus çeşitlerine odaklanan tematik mekanlar bulmak da mümkün. Humusun ülkemizdeki anavatanı her ne kadar Antakya olsa da Mersin şehri için de ciddi bir popülerliğe sahip olduğunu belirtmeliyiz. Hatay içerisinde humus genelde meze olarak görülüyor. Bu nedenle ara sıcak veya soğuk meze mantığıyla tüketiliyor. Mersin’de ise sofralara bu yoğun lezzet ana yemek olarak gelebiliyor.
Humus yapılırken haşlanan nohut, kimyon, limon, tahin, sarımsak gibi malzemelerle bir araya getiriliyor. Genel olarak sade humus dışında tereyağlı, sucuklu, pastırmalı gibi türleri ile karşılaşabilirsin. Bu arada acı biberli kızgın yağ ayrı bir bölümde hazırlanıyor ve humusun üzerine sos olarak dökülüyor.
Tarsus kebabı
Sırada Mersin’in en önemli ilçelerinden olan Tarsus ile özdeşleşmiş bir kebap var. Tarsus kebabını sadece Tarsus ilçesinde değil şehir merkezinde ve diğer ilçelerde de yemen mümkün. Tarsus kebabı genel yapısı ve malzeme içeriği açısından daha çok Adana kebabına benzetiliyor.
Soğanın bol miktarda kullanıldığı bu kebap hem acılı hem de acısız şekilde tüketiliyor. Zaten bu lezzeti Adana kebaptan ayıran en bariz özellik, soğanın kullanımı diyebiliriz. İçerisindeki közlenmiş domates ve biber ise Tarsus kebabının lezzetini taçlandırıyor.
Batırık
lginç ismiyle dikkat çeken batırık adlı yemek, Mersin ve çevre şehirlerde oldukça yaygın. Batırık hem sıkma hem de çorba biçiminde hazırlanabiliyor. Sıkma formunda yapıldığında genel olarak mercimek köftesine benzetiliyor. İçerisine konulan tahin, mercimek köftesinden onu net şekilde ayırıyor. Zaten Mersin lezzetlerinde genel olarak tahinin sıkça kullanıldığını görüyoruz. Kuru değil de çorba biçiminde tüketmek istersen şehirdeki esnaf lokantalarının çoğunda bu lezzetle karşılaşabilirsin.
İnce bulgurun ana malzeme olduğu batırık, sene boyunca sofralarda kendine yer buluyor. Yoğun ve besleyici olduğu için uzun süre tok tutan batırık, çorbadan ziyade ana yemek olarak görülüyor. Yapılış biçimine göre batırık köftesi ya da batırık çorbası olarak anılabilen bu yöresel yemekte susam, fıstık gibi malzemelere de yer veriliyor.
Sıkma
Yukarıda da söz ettiğimiz sıkma, bazı kaynaklarda “yörük sıkması” adıyla da geçebiliyor. Bu ilginç lezzet, temel olarak soğan veya patatesin kavrulmasıyla oluşuyor. Damak zevkine bağlı olarak kıyma da tercih edilebiliyor. Mersin için sembol yemeklerden biri olmasına rağmen tam olarak hangi yöreye ait olduğuna dair tartışmalar sürüyor.
Sac üzerinde hazırlanan sıkma, hemen sıcağı sıcağına yenmesi gereken bir lezzet. Farklı yörelerde lor peyniri de katılan sıkmanın bir bölümüne tereyağı sürülüyor. Böyle bir isimle anılmasının nedeni, dürüm biçiminde sıkılması. İç harcından dolayı oldukça lezzetli ve doyurucu olan sıkma böreği, hem kahvaltılarda hem de diğer öğünlerde tüketilebiliyor.
Kuş gözü lahmacunu
Kuş gözü lahmacunu, yörede Mersin fındık lahmacunu olarak da geçiyor. Coğrafi tescilli bir lezzet olan Tarsus usulü kuş gözü lahmacununun bölgedeki kökeni 1900’lere dek uzanıyor. Maksimum 8 cm çapında hazırlanan ve et düzeyinin yoğun olduğu bu lahmacunun harcında kuyruk yağı da kullanılıyor. Kuru olmaması adına hamura yaş maya dahil edilen kuş gözü lahmacun, taş fırında pişiriliyor.
Dövme pilavı
Değişik bir pilav türü ile tanışmak istersen Mersin restoranlarında kolayca bulacağın dövme pilavını mutlaka tatmalısın. Dövme pilavında kuşbaşı et dışında aşurelik buğday, nohut, tereyağı gibi malzemelerden yararlanılıyor.
Dövme pilavı genellikle bayramlarda ve düğünlerde misafirlere ikram ediliyor. Mersin’de olduğu gibi Adana’da da yaygın bir lezzet olan dövme pilavının üzerine halka biçiminde biberler konuluyor. Çok çeşitli malzemeleri bir araya getirdiği için aşure pilavı adıyla da anılan dövme pilavı, bazı yörelerde tavuk etiyle de hazırlanıyor.
Mersin ciğeri
Ülkemizin pek çok şehrinde ciğer, benimsenen bir lezzet olarak öne çıkıyor. Çevresindeki şehirlerde olduğu gibi Mersin’de de ciğer porsiyon ya da ciğer dürüm çok sık tüketiliyor. Mersin’de çarşıda dolaştığında gözünü nereye çevirsen mutlaka bir ciğerciyle karşılaşırsın. Taze kuzu ciğeriyle hazırlanan bu lezzet, uzun şişlere geçiriliyor.
Mersin’de ciğer ilginç bir şekilde kahvaltıda da tüketiliyor. Benzer bir duruma Adana, Gaziantep ve Diyarbakır’da da rastlamak olası. Farklı mezelerle servis edilen Mersin ciğeri konusunda şehirde çok fazla iddialı restoran bulunuyor.
Topalak çorbası
Mersin’de et yemeklerinin ve mezelerin ağırlıkta olduğu düşünülse de Mersin mutfağı elbette bunlarla sınırlı değil. Mersin’e özgü yöresel çorbalar da en az et yemekleri kadar sevilerek tüketiliyor. Bu çorbalardan biri ola topalak çorbasında bulgur, nohut ve köfte ile hazırlanıyor.
Topalak çorbası Mersin dışında Konya civarında da sevilen bir lezzet. İçerisinde yer alan top şeklindeki köftelerden kaynaklı olarak böyle bir isme sahip olan çorbada, hem tatlı hem de acı biber salçası kullanılabiliyor.
Yüksük çorbası
Mersin’in sevilen çorbalarından olan yüksük çorbası, malzeme yapısıyla normal çorbalardan net şekilde ayrılıyor. Adana mutfağında da kendine yer bulan yüksük çorbası, sıcak başlangıçların vazgeçilmez lezzeti olarak görülüyor. Nohut, hamur ve kıymanın yer aldığı bu doyurucu çorba, aynı zamanda ana yemek mantığıyla da tüketiliyor.
Kış mevsiminde şehir içerisindeki esnaf lokantaların hemen hemen tamamında bu çorbaya rastlaman mümkün. Yüksük çorbası yörede mantı çorbası adıyla da biliniyor.
Silifke yoğurdu
Mersin’in sembol yerlerinden biri olan Silifke, kendine has bir gastronomi kültürüne sahip Silifke lezzetleri denildiğinde akla gelen ilk seçeneklerin başında elbette Silifke yoğurdu geliyor. Hem lezzeti hem de kendine has kıvamı, bu yoğurdun en ayırıcı özellikleri olarak öne çıkıyor. Silifke yoğurdu, bu bölgede genellikle paketler halinde satılıyor. Bu nedenle dönüş yolculuğunda sevdiklerine de götürmen mümkün.
Toroslardaki doğal bitki örtüsünde otlayan keçiler, Silifke yoğurdunu ayrıcalıklı kılıyor. Yüzlerce yıldır Silifke halkı tarafından özenle hazırlanan yoğurt, günümüzde fabrikasyon tekniklerle de üretiliyor. Ancak gerçek Silifke yoğurdunun Silifke köylerinde olduğunu söyleyebiliriz.
Kaya koruğu turşusu
Denizden gelen bir ot türü olan kaya koruğu otu, Mersin’de ve çevre illerde oldukça meşhur. Çeşitli yemeklerde kullanılsa da esas olarak turşusuyla fark yaratıyor. Kimi yörelerde ise doğrudan kaya koruğu salatasında rastlaman mümkün. Akdeniz ve Ege kıyılarında yoğun şekilde tüketilen bu sağlıklı otla hazırlanan turşu, orijinal bir lezzeti beraberinde getiriyor. Kaya koruğuna aynı zamanda deniz keveri de deniliyor.
Kerebiç
Mersin’in köklü lezzetlerinden olan kerebiç, tatlı kategorisinin zirvesinde yer alıyor diyebiliriz. Antep fıstıklı ya da cevizli olarak hazırlanan kerebiç, üstündeki özel köpüğüyle göze de hitap ediyor. Bu köpük, çöven otuyla hazırlanıyor. Muhteşem lezzetinden dolayı bir porsiyonla yetinmeyeceğinden emin olabilirsin. Aslında bir kurabiye olarak geçen kerebiç; pudra şekeri, irmik, un, yağ, çöven otu gibi malzemelere sahip.
Mersin usulü künefe
Mersin lezzetlerinde tatlılara apayrı bir vurgu yapmak gerekiyor. Şehrin sevilen lezzetlerinden olan künefe, doğrudan Mersin’e özgü bir tatlı değil ancak burada çok sayıda künefe mekanı ve künefe ustası yer alıyor. Hal böyle olunca Mersin gezinde mutlaka künefeye de yer vermelisin. Hatay ve Mersin, künefe konusunda yoğun bir rekabet içerisinde. Peynir ve kadayıf dengesi arasındaki tercihler, iki künefe türünü birbirinden ayırıyor.
Mersin usulü künefede peynir kadayıfa kıyasla daha baskın oluyor. Aynı şekilde şerbetinin de Hatay usulü künefeye göre daha yoğun olduğunu belirtmeliyiz. Bu arada Mersin künefelerinde kadayıflar çok daha ince bir biçimde çekiliyor.
Cezerye
Mersin’e gidenlerin dönüş yolculuğunda sevdiklerine hediye olarak götürdükleri yiyeceklerden biri de şehirle özdeşleşen cezerye tatlısı. Havucun merkezde olduğu bu sağlıklı ve lezzetli tatlı, Adana’da da yaygın. Havuçtan harika bir tatlı yaratan cezerye; fındık, bisküvi ve fıstık gibi malzemelerle daha yoğun bir lezzet haline geliyor.
Hediyelik paketler halinde de satılan cezerye, kimi mekânlarda doğrudan döner formunda satılıyor.
Bici bici
Bici bici tatlısının genel olarak Adana ile özdeşleştiğini yukarıda belirtmiştik ancak Adana’dan sonra Hatay ve Mersin, bici bicinin en çok tüketildiği iki şehir diyebiliriz. Hafif bir tatlı olmasından dolayı yaz aylarında severek tüketilen bici bici, hem pastanelerde hem de çeşitli restoranlarda yer alıyor.
Çoğunlukla gül aromalı şurupla hazırlanan bu eski tatlı, buz ve şekerle son şeklini alıyor. İnce ince kırılan buz dışında şurup ve nişastanın birleşiminden meydana gelen bici bici, karsambaç ile sıkı bir rekabet içinde.
Anamur muzu
Ülkemizde bilindiği üzere muz üretiminin yapıldığı yerler çok sınırlı. Akdeniz’e kıyısı olan bazı şehirlerde muz üretimi görece yaygın. Mersin şehri de yerli muz üretiminde başı çeken yerler arasında bulunuyor.
Mersin’e kadar gelmişken uygun fiyata lezzetli şekilde muz yemek istersen Anamur muzundan kilo kilo alabilirsin. Kendine özgü aromasıyla fark yaratan Anamur muzunun üretimi, 1960’lı yıllardan bu yana devam ediyor. Türkiye’de muz ihtiyacına önemli ölçüde yanıt veren Anamur muzu aynı zamanda coğrafi işarete sahip.
Gölevez
Mersin’in yöresel yemeklerinden bir olan gölevez yemeği, aynı ada sahip bitkiyle yapılıyor. Gölevez bitkisi, Akdeniz’de pek çok şehirde karşılaşılan değerli bir bitki olarak öne çıkıyor. Aynı zamanda “taro” adıyla da bilinen gölevez, lezzeti ve şifalı yönleriyle dikkat çekiyor. Bu köklü bitki aynı zamanda Mersin’in en meşhur lezzetlerinden birinin ana malzemesini oluşturuyor.
Mersin ile beraber Antalya civarında da gölevez yemeğine rastlamak mümkün. Bu yemekte gölevez bitkisi dışında ıspanak ve et bir araya geliyor. Böylece besin değeri son derece yüksek bir yemek oluşturuluyor. Daha çok kerevizi anımsatan gölevez, çok farklı yemeklerde kullanılıyor.
