Bilim insanları, bebeklerin beyinlerinin anıları kodlayıp depolayabildiğini ve bu anılara erişimin mümkün olabileceğini ortaya koydu.
Yaşamın ilk yıllarında beyin, bilgi ve deneyimleri adeta bir sünger gibi emerken, yetişkinlikte bu döneme ait belirli olayları hatırlamak genellikle mümkün olmuyor. Çocukluk dönemindeki bazı olayların izleri zaman zaman belirsiz şekilde hissedilse de, bunların gerçek bir anı mı yoksa hayal ürünü mü olduğunu ayırt etmek zorlaşıyor.
Bunun nedeninin, anıları depolamakla görevli hipokampüs bölgesinin çocukluk döneminde henüz tam gelişmemiş olması olduğu düşünülüyordu. tn.com'da yer alan habere göre Ancak Yale Üniversitesi'nden yapılan yeni bir araştırma, bu teoriye meydan okuyor.
Beyin erken yaşlardan itibaren anıları kaydediyor
Araştırmada, bebeklere yeni resimler gösterilerek hatırlama yetenekleri değerlendirildi. Bebeklerin, bir görüntüyü ilk kez gördüklerinde hipokampüslerinde daha fazla aktivite gözlemlendiği ve bu görüntüyü daha sonra tanıma olasılıklarının daha yüksek olduğu keşfedildi.
Science dergisinde yayımlanan bu çalışma, beynin çok erken yaşlardan itibaren anıları kaydedebildiğini öne sürüyor. Bu durum, “çocukluk amnezisi” olarak bilinen ve yaşamın ilk yıllarına ait olayları hatırlayamama olgusunu yeniden gündeme getiriyor.
Yale Üniversitesi'nden Prof. Dr. Nick Turk-Browne, epizodik anıların ayırt edici özelliğinin başkalarına anlatılabilir olması olduğunu, ancak konuşma becerisi olmayan bebeklerde bunun mümkün olmadığını belirtiyor.
Tanıdık yüze daha uzun süre bakıyorlar
Columbia Üniversitesi'nden araştırmacı Tristan Yates liderliğindeki ekip, dört ay ile iki yaş arasındaki bebeklerde epizodik hafızayı değerlendirmek için özel bir yöntem geliştirdi. Bebeklere yeni yüz, nesne ve sahne görüntüleri gösterildi ve tanıdık bir görüntüyle yeni bir görüntü yan yana sunularak tepkileri ölçüldü.
Araştırmacılar, bebeklerin tanıdık bir görüntüye daha uzun süre baktığını gözlemledi. Bu durum, bebeklerin anıları hatırlayabildiğini gösteriyor. Ayrıca, gelişmiş fonksiyonel manyetik rezonans görüntüleme (fMRI) teknikleriyle, bebeklerin hipokampüs aktiviteleri ölçüldü. Hipokampüsün arka kısmındaki aktivitenin, epizodik hafızayla ilişkili olduğu ve 12 aydan büyük bebeklerde daha belirgin olduğu tespit edildi.
Araştırma, bebeklerin yalnızca epizodik değil, aynı zamanda istatistiksel öğrenme adı verilen bir hafıza türüne de sahip olduğunu gösteriyor. İstatistiksel öğrenme, çevredeki tekrarlayan kalıpları tanıma yeteneği sağlarken, epizodik bellek belirli olaylara odaklanıyor. Her iki bellek türü de hipokampüsün farklı bölgelerini kullanıyor ve bu bölgelerin gelişimi, bebeğin bilişsel ihtiyaçlarına göre şekilleniyor.
Prof. Dr. Turk-Browne, epizodik anıların kodlanmasının düşündüğümüzden çok daha erken gerçekleşebileceğini belirtiyor. Ancak bu anıların nereye gittiği hâlâ bir soru işareti. Anılar ya kalıcı olarak depolanmıyor ya da depolanıyor ancak erişim sağlanamıyor. Araştırmacılar, bu sorulara yanıt bulmak için çalışmalarını sürdürüyor. İlk bulgular, bu tür anıların okul öncesi döneme kadar devam edebileceğini gösteriyor.
